Verfijn uw moreel kompas!
Als arts loopt u regelmatig tegen morele vraagstukken aan. Wat als een patiënt iets wil wat de familie niet zit zitten? Als u betrokken raakt bij een behandeling waar u bedenkingen over heeft? Wat als een verpleegkundigenteam uw behandelbeleid onwenselijk of zelfs onuitvoerbaar vindt?
Dergelijke vragen dwingen tot het innemen van een standpunt. Soms leiden die standpunten tot discussie en frictie, waardoor het zorgproces vast komt te zitten en niet optimaal verloopt.
Om u in dit soort gevallen slechts te beroepen op een moreel ‘niet-pluisgevoel’ of uw geweten is in die situaties niet voldoende. Gezamenlijk onderzoek is hier het sleutelwoord: gezamenlijk onderzoek doen naar afwegingen op grond van argumenten, die dan weer gezamenlijk kunnen worden getoetst en bevraagd. Op deze manier trekt u dan niet alleen de zorg weer vlot – uit onderzoek weten we ook dat dergelijke gesprekken de onderlinge samenwerking versoepelt, wat de kwaliteit van zorg ten goede komt.
Het helder verwoorden van een standpunt, de bereidheid een ander uw denken te laten beïnvloeden ten gunste van het gezamenlijk onderzoek, het analyseren van argumenten, en het waarderen van de onderlinge verschillen. Dit zijn competenties die in de zorgopleidingen onderbelicht blijven, terwijl ze onmisbaar zijn voor de praktijk. Gelukkig zijn ze snel aan te leren en de masterclass Dokter en Moreel Kompas biedt deze vaardigheden!
In de masterclass Dokter en Moreel Kompas bespreken we belangrijke ethische dilemma’s en hoe medische beslissingen genomen kunnen worden. Een dag gevuld met praktijkvoorbeelden vol ethische reflectie. Het programma bestaat uit vijf blokken. Elk blok start met een korte theoretische inleiding, gevolgd door praktische oefeningen en verdieping. Aan het eind van de dag:
- Kunt u verbanden leggen tussen ethiek, kwaliteit van zorg en leiderschap.
- Herkent u opeens veel meer ethische kwesties in uw praktijk en kunt u ze classificeren. Dat is belangrijk om te weten hoe u ze het beste kunt aanvliegen.
- Heeft u een aantal belangrijke denktools aangeleerd gekregen die de kwaliteit van uw argumentatie verhogen.
- Kunt u dialoogvaardigheden inzetten om uw denkproces (en dat van uw collega’s) beter te laten verlopen.
- Heeft u ideeën ontwikkeld hoe deze denk- en spreektools te integreren binnen de reguliere overlegvormen (zoals MDO’s en intervisies).
- Heeft u ervaren hoe leuk en interessant het is om op deze ‘andere’ manier naar uw werk te kijken.
Na deze masterclass Moreel Kompas weet u wanneer en hoe u dit instrument kunt inzetten.
Praktische informatie
Direct aanmelden
Extra
Programma
Ontvangst
09.00 uur
Inleiding ethiek en moreel beraad
9.15 uur
Moreel beraad is een dialogische gespreksvorm, waarin een kleine groep professionals (casusinbrenger, deelnemers, gespreksleider) een ethische puzzel bespreekt. In deze gespreksvorm stellen professionals ethische kwesties methodisch aan de orde, en zoeken naar een manier om adequaat, dat wil zeggen ethisch verantwoord, in de praktijk met een ethische kwestie om te gaan. Met behulp van moreel beraad ‘doen’ professionals ‘aan ethiek’.
- Ethiek: wat is kenmerkend voor ethische kwesties? Hoe herkent u ze?
- Hoe werkt u naar een antwoord op een morele kwestie?
- Moreel beraad: wat is het, wanneer past u het toe, welke vormen zijn er, wat heeft u ervoor nodig? Wat is het verschil met intervisie of moreel overleg?
Pauze
11.00 uur
Casuïstiek
11.30 uur
Een casus bevat in ieder geval één morele (ethische) vraag: een vraag naar wat u als arts moet of mag doen (of nalaten) in de betreffende situatie. Tijdens dit gesprek, dat het karakter heeft van een dialoog, onderzoekt u gezamenlijk de gezichtspunten en ontwikkelt en evalueert u argumenten om uiteindelijk te kunnen bepalen hoe die morele vraag het beste beantwoord kan worden.
- Het beoordelen van morele casuïstiek.
- Voorbereidingsopdracht) Welke casuïstiek is geschikt? Welke niet?
- Het bespreken en beoordelen van elkaars casuïstiek.
Technieken en werkvormen
12.00 uur
Er zijn vele stappen voor het toetsen van uw moreel kompas. Welke u kiest is een eigen keuze. Het is vaak best spannend, het is immers een kwestie die tot twijfel heeft geleid. Door dit te bespreken in een groep waar de dynamieken soms gevoelig liggen, leert u al doende en door middel van stevige feedback u uit te spreken en te bedoelen wat u zegt. Mét behoud van de relatie.
U leert:- Technieken en werkvormen.
- Dialogisch werken: vragen stellen en excellent luisteren als kernvaardigheden.
- Hittepunt, dilemmavraag en morele vraag formuleren.
Lunchpauze
13.00 uur
Toepassing
14.00 uur
Oefening met structureren in groepen van 8 personen.
Verdieping
16.00 uur
Door met discipline en waardering voor de onderlinge verschillen systematisch te spreken over morele kwesties, maken we ze hanteerbaar. Voordat u kunt beargumenteren waarom iets wel of niet goed is om te doen in een moreel problematische situatie, heeft u hier vaak al een gevoel bij. Bij een goed gevoel staat u meestal niet zo lang stil, omdat het min of meer als vanzelfsprekend wordt aangenomen dat u weet wat te doen in een specifieke situatie, een ‘niet-pluisgevoel’ daarentegen blijft het u echter vaak lang bezighouden.
U leert:- Verschillende typen argumenten.
- Waarderen en benutten van emoties ten gunste van moreel onderzoek.
Afsluiting
16.45uur